Bowie - Heathen (2002)

Heathen var nafn næstu plötu Bowie og þeirrar fyrstu á nýju merki ISO sem Bowie hafði stofnað eftir að hann hafði slitið samstarfi sínu við EMI Virgin útgáfuna.

Platan sem út kom 10. júní 2002 var gefin út í samstarfi við Bandarísku Columbia hljómplötuútgáfuna. Plötuna hafði Bowie unnið í Allaire og Looking Glass hljóðverunum sem bæði eru staðsett í New York borg. Til verksins hóaði hann í gamlan félaga Tony Visconti sem hafði starfað með Bowie meðan frægðarsólin skein hvað skærast á áttunda áratugnum en rúm tuttugu ár voru þá liðin frá því þeir höfðu unnið saman í hljóðveri að einhverju ráði.
Þessi endurkoma Visconti þótti vitnisspurður um að nú þar væri leitað að sándinu sem einkennt hafði tónlist Bowie á því tímabili. Bowie hóaði í fleirri sem ekki höfðu unnið með honum frá því Scary Monsters kom út. Má þar nefna Pete Townshend gítarleikara Who sem leikur undir í laginu Slow Burn en það lag var valið á smáskífu sem undanfari plötunnar.

Fleiri gamlir félagar kíkja í heimsókn á þessum gæðagrip til dæmis vekur gleði að heyra aftur gítartakta Carlos Alomar í laginu Everyone say Hi. Þá vakti athygli Bowie fékk að Dave Grohl, fyrrum trommara Nirvana og forsprakka Foo Fighters, til að annast gítarleik í laginu I’ve Been Waiting For You en þar er á ferð gamall smellur frá meistara Neil Young en þetta lag hafði verið á tónleikaprógrammi Tin Machine sveitarinnar og þá í mun hægari útgáfu og oftast sungið af Reeves Gabrels. Og fyrst minnst er á þann annars ágæta mann vildu margir gagnrýnendur meina að brotthvarf hans frá Bowie teldist plötunni til tekna. Því nú væri það söngur Bowie sem réði för en ekki gítarleikur Reeves Gabrels sem mörgum þótti misgóður.

 

Heathen eða Heiðinginn er bein skírskotun til innihaldsins, þó ekki í trúarnlegum skilningi þess orðs, öllu heldur í samskiptalegum skilningi ef svo má segja. Þar sem inntak textanna er samskiptaleysi. Samskiptaleysi mannsskepnunnar við umhverfið og ekki síður við sjálft sig. Sá sem ekki trúir, iðkar því engin trúarbrögð er sagður heiðingi. Sá sem aldrei skoðar eigin tilfinningar ræktar því ekki sjálfsvitund sína né tilfinningarsvið, hann þekkir því ekki tilfinningar sínar og er því heiðingi gagnvart sjálfum sér segir Bowie. Og til að undirstrika þessa merkingu skal bent á mynd þá er prýðir umslag plötunnar þar sem höfundurinn horfir fram blindum augum. Augun eru spegill sálarinnar segir einhverstaðar.

 

Menn hafa einnig bent á að 911 atburðirnir í New York upplifun Bowie og sýn hans á þau hryðjuverk eigi sinn þátt í efni plötunnar.

 

Ef þú óttast hvert við erum komin skaltu í ótta þínum leita friðar, í ótta þínum skaltu leita ástar ráðleggur Bowie í opnunarlagi plötunnar Sunday. Allt er breytt, ekkert hefur breyst segir Bowie í öðrum texta og vill þar meina að breytingar séu undir mannskepnunni sjálfri komnar. Hún geti lifað í eyðimörk stöðnunar og aðgerðaleysis eða verið leitandi og tekið þær breytingar sem verði henni til þroska og andlegrar örvunar. Þessar djúphugsandi meiningar meistarans virtust ná nokkuð vel til samlanda hans því platan náði 5. sæti Breska vinsældarlistans og því 14. í Bandaríkjunum sem hlýtur að hafa glatt Bowie nokkuð.

 

Eins og gjarnan þegar rokkari á borð við Bowie sendir frá sér nýja plötu legga gagnrýnendur í skógargang með stök lög hennar eða gripin í heild, í leit að samsvörun, hvort heldur er við eldra efni kappans eða atvik úr ævi hans, með það fyrir augum að fá niðurstöðu um tilgang lags og texta og geta í kjölfarið sett sig í gáfulegar stellingar við að krifja viðkomandi tónsmíð til mergjar og leggja það oftar en ekki fram sem sönnun þess hve vel þeir þekki sögu viðkomandi tónlistarmanns. Heathen var engin undantekning frá þessu undarlegu leit gagnrýnenda. Þannig fannst sumum upphafstónnar fyrsta smáskífulagsins Slow burn minna á lagið Heroes og gítarleikur Pete Townshend líkjast því sem Robert Flipp hafði verið að gera á Scary Monsters plötunni árið 1980 og staðsettu því þetta lag með henni svo dæmi sé tekið.

 

Heather fylgdu ótal smáskífur og ýmist hliðarefni eins og títt er orðið og má nefna meðal fylgifiska Heather nokkrar smáskífuútgáfur, t.d. Slow Burn sem út kom í tveim mismundi útgáfum, Everyone Say Hi sem kom út í þrem mismunandi útgáfum og loks smáskífunna I’ve been waiting 4U. Þar fyrir utan kom frumútgáfa plötunnar út sem tvöföld plata í takmörkuðu upplagi þó, og innihélt aukaplatan fjögur lög. Þar mátti heyra nýjar hljóðritanir laganna Conversation Pice sem fyrst hafði komið út 1970 og Panick In Detroit frá árinu 1979, en auk þeirra voru á skífunni breyttar útgáfur tvegga laga af Heathen.

 

Þess má svo einnig geta að platan var tilnefnd til Mercury verðlaunanna. Það er óneitanlega broslegt þar sem þau eru hugsuð fyrir upprennandi tónlistarmenn sem eru að bjóða upp á  nýja og ferska hluti í sköpun sinni.