David Bowie 25. hluti

Scary Monsters (And The Super Chrips)

Það liðu alls fimmtán mánuðir frá útgáfu Lodger þar til aðdáendur Bowie fengu nýtt efni í hendur. Í febrúar 1980 kom hins vegar út smáskífa Bowie með hinu þekkta verki Alabama Song, þýska tónskáldsins Brecht Weill en á bakhliðinni var að finna nýja kassagítarútgáfu á Space Oddity Þeim ódauðlega brag um geimfarann Major Tom sem komið hafði Bowie á framfæri ellefu árum áður. Þessi tímasetning hafði ákveðna þýðingu því þann 1. ágúst 1980 skaut Major Tom aftur upp kolli í aðallagi nýrrar smáskífu sem verður að telja einn af hápunktum á ferli David Bowie. Ashes To Ashes sem upphaflega bar titilinn „Laser” má túlka sem almenn mat Bowie á eigin fortíð. Enda má finna í textanum tilvitnanir í ýmis tímabil á ferli hans. Í þrengri merkingu fjallar textinn um dapurleg örlög Major Tom sem á tímum mikilla tækniframfara var sendur út í geiminn, þar sem hann síðan missti allt jarðsamband. Frá upphafi skipaði þessi persóna heiðurssess í hugum Bowie aðdáenda og þá dýrkun vildi Bowie brjóta niður með Ashes To Ashes.

David Bowie:Ég er ekki hlynntur því að menn beiti beinum áróðri en ég hef orðið vitni að þeim hörmulegu afleiðingum sem eiturlyfjaneysla hefur á fólk. Þess vegna fannst mér ósigur Major Tom fyrir eiturlyfjunum sterk vísbending þess að hin tíu ára gamli draumur um hetjuna miklu hefði snúist upp í martröð. Það kemur á daginn að tilgangur ferðarinnar var sá einn að fullnægja tæknidýrkun mannsins en það eina sem hefst upp úr krafsinu er niðurbrotinn einstaklingur sem finnur sína einu huggun í eiturlyfjunum og þráir það heitast að komast til síns heima.

Bowie kveður lagið öðrum þræði vera einhvers konar barnagælu níunda áratugsins þar sem umfjöllunarefnin eru hálf andstyggileg svo ekki sé meira sagt. Ashes To Ashes fór alla leið í fyrsta sæti breska listans og var það í annað sinn sem Bowie náði þeim áfanga.

Vinsældir lagsins juku einnig væntingu manna eftir næstu breiðskífu og þegar Scary Monsters (And The Super Chrips) kom út þann 12 september stökk sú rakleiðis í efsta sæti breska breiðskífulistans, en það var ný reynsla fyrir Bowie. Scary Monsters er geysilega sterk rokkplata. Tónlistin kröftug með nýbylgju áhrifum en engu að síður aðgengileg sem sást á þeim miklu vinsældum sem platan naut. Bowie er einnig beittur í textagerðinni og hafa menn sagt að Scary Monsters sé verk hins raunsæa Bowie.

Ekki ólíkt laginu Ashes to Ashes má finna á plötunni annað lag sem hefur beina skírskotun til fyrri verka Bowie, það er lagið  Teenage Wildlife, sem er lengsta lag plötunnar og sagt nokkuð persónulegt,  einskonar uppgjör höfundar við þeim viðbrögðum sem lagið Heroes hafi fengið á sínum tíma. En þar höfðu menn talað um að þetta væri tímamótaverk og gjarnan talað um hve þroskaður textasmiður Bowie væri.

          ,,A broken-nosed mogul are you
          One of the new wave boys
          Same old thing in brand new drag
          Comes sweeping into view
          As ugly as a teenage millionaire
          Pretending it’s a whiz-kid world"

Á plötum eins og The Man Who Sold The World og Diamond Dogs boðaði hann tortímingu mannkyns en hér var boðskapurinn sá að þrátt fyrir andstreymið verði maðurinn að horfast í augu við mannlífið eins og það er en jafnframt að snúa ástandinu til betri vegar.

Áberandi þema plötunnar er tilvera unglingana í nútímanum en poppið hefur gjarnan verið kallað miðill unga fólksins eins og menn vita. En Bowie syngur ekki um sakleysi æskunnar eða rómantíst tilhugalíf eins og skallapoppararnir, heldur dregur upp öllu sannari mynd, þar sem sýndarmennska, eiturlyfjaneysla, eirðarleysi og sálarkreppa spilar stórt hlutverk líkt og annarsstaðar í þjóðfélaginu. Eitt þeirra laga sem taka á málefnum unglingana er Because Your Young, sterkt lag sem þó hefur ekki fengið mikla spilun útvarpsstöðvana.

Bowie til aðstoðar við gerð Scary Monsters voru ýmsir fengnir. Gamlar kempur eins og Carlos Alomar og Dennis Davis voru með ásamt Roy Bittan en eins og oft áður var upptökustjórinn enginn annar en Tony Visconti. Þá aðstoðaði gamla The Who kempan Pete Townshend við gítarspil.

Hvorki færri né fleiri en fjögur lög af Scary Monsters komust á vinsældalistann í Bretlandi og bar þar vitanlega hæst Ashes To Ashes. Titillagið fór í tuttugasta sætið og Up The Hill Backward í þrítugasta og annað sætið en utan Ashes To Ashes vakti lagið Fashion einna mesta eftirtekt og hafnaði í fimmta sæti. Það má minnast á að upphaflegur titill þess lags var “Jamaica” en líkt og hent hefur bæði plötur og lög á ferli Bowie breytti það um nafn meðan á vinnslu þess stóð.

Árið 1980 er annars merkilegt í sögu Bowie fyrir þær sakir að hann kom í fyrsta skipti fram á leiksviði og það á ekki minni stað en á Broodway í New York. Bowie lék þar aðalhlutverkið í verkinu um Fílamanninn John Merrick og hlaut einróma lof virtra leikhúsgagnrýnenda.

Leiksigrar Bowie urðu fleiri; annan mars 1982 var sýnt í Breska sjónvarpinu BBC fyrsta leikverk Bertold Brecht um Baal; flökkuskáld nokkurt sem er ekki sérlega vant að virðingu sinni, svívirðir kvenfólk og myrðir mann á knæpu áður en hann lætur sjálfur lífið á flótta. Um svipað leiti og verkið var sýnt kom út fimm laga plata með flutningi Bowie á lögum Brecht úr verkinu og var þar um að ræða sérstæðan en óneitanlega skemmtilegan flöt á ferli Bowie sem tónlistarmanns.

Í nóvember 1981 kom út smáskífa með hljómsveitinni Queen sem hefur að geyma samsöng Bowie og Freddy Mercury á lagi Bowie; Under Pressure. Lagið náði fyrsta sæti breska smáskífulistans og sat á lista í heilar ellefu vikur, enn er lagið leikið í útvarpstöðvum um viða veröld og hefur verið talið meðal betri laga beggja aðila. Sögur götunnar hafa reyndar haldið því á lofti að til hafi staðið að Bowie myndi hljóðrita meira með sveitinni en af því varð þó aldrei meðan söngvari þeirrar sveitar lifði. Helstu ástæður hafi verið að Bowie og sveitin voru samningsbundin sitt hvorri útgáfunni og þegar risinn upp ágreiningur er varðaði útgáfu þessa eina lags. Þá hafi hávær mótmæli aðdáenda Bowie lagt sitt að mörkum við að kollvarpa þessum áætlunum, en mörgum þótti hann taka niður með slýku samstarfi. Þær raddir hafa þó þagnað með tímanum.

Um vorið 1982 var gefið út titillag kvikmyndarinnar Cat People sem Bowie samdi í félagi við Georgio Moroder og náði það miklum vinsældum í mið-Evrópu og víðar þó ekki tætti það beinlínis upp vinsældalistana í Bretlandi eða Bandaríkjunum. Fyrir jólin var svo loks útgefin hljóðritun þeirra Bowie og Bing Crosby á jólalaginu Little Drummer Boy sem gerð hafði verið árið 1977.
Lagið eða réttara sagt þessi ólíklegi dúett vakti mikla eftirtekt og settist í þriðja sætið í Bretlandi. Allar götur síðan hefur laginu verið haldið á lofti og komið út á ótal jólasafnplötum.
Í árslok 1982 var Bowie þegar tilbúinn með grunna næstu plötu sinnar. RCA var ekki sérlega hrifið af innihaldi efnisins og var ekki tilbúið í mikil fjárútlát til handa Bowie og endurnýjunar samnings við hann.